Historia Zakładu sięga roku 1945, kiedy to w ramach Katedry Szczegółowej Hodowli i Nauki o Żywieniu Zwierząt utworzonej na Wydziale Medycyny Weterynaryjnej, jej organizatorem i kierownikiem był prof. dr Tadeusz Konopiński. W 1952 r., na Wydziale Zootechnicznym, utworzony został Zakład Hodowli Bydła i Koni wchodzący w skład Katedry Szczegółowej Hodowli Zwierząt. Kierownikiem Katedry i Zakładu do chwili odejścia na emeryturę był prof. Tadeusz Konopiński, następnie jego uczeń, wówczas docent dr hab. Jerzy Juszczak. W latach 1970-1982 Zakład Hodowli Bydła, Koni i Owiec, funkcjonował w ramach Instytutu Hodowli i Technologii Produkcji Zwierzęcej. W 1982 r. powołana została samodzielna Katedra Hodowli Bydła i Produkcji Mleka. Funkcje kierowników pełnili kolejno: prof. dr hab. Jerzy Juszczak (do 1994 r.), prof. dr hab. Ryszard Ziemiński (do 2000 r. i 2004/2005), prof. dr hab. Aleksander Dobicki (do 2004 r.), prof. dr hab. Tadeusz Szulc, doktor multi h.c. ( 2005-2012), prof. dr hab. Andrzej Filistowicz (do 2013). Obecnie kierownikiem Zakładu jest prof. dr hab. Andrzej Zachwieja. Od roku 2002 Katedra jako Zakład weszła w skład utworzonego Instytutu Hodowli Zwierząt.
Główne kierunki badań kontynuowane w Zakładzie koncentrują się na zagadnieniach genetycznego i środowiskowego uwarunkowania cech użytkowych bydła, zastosowania metod doskonalenia genetycznego bydła oraz optymalizacji produkcji mleka i żywca wołowego, wykorzystania różnych metod krzyżowania oraz systemów odchowu cieląt z uwzględnieniem uwarunkowań ich odporności immunologicznej, a także genomiki, bioróżnorodności zwierząt i ochrony zasobów genowych zwierząt. Zakład współpracuje z ośrodkami zagranicznymi (Uniwersytetami: w Rostocku, Brnie, Czeskich Budziejowicach i Nitrze). Był organizatorem 18 konferencji naukowych. W Zakładzie zrealizowano 20 grantów KBN, ponadto jego pracownicy byli i są wykonawcami kilkunastu grantów realizowanych przez inne jednostki naukowe.
Integralną częścią Zakładu, z nowoczesną aparaturą badawczą, jest Laboratorium Oceny i Analiz Mleka. Laboratorium wykonuje podstawowe analizy mleka w zakresie cech fizycznych, chemicznych i mikrobiologicznych. W 2009 roku powołano Pracownię Mikrobiologii i Genetyki Molekularnej.
Dorobek naukowy i dydaktyczny Zakładu obejmuje blisko 800 oryginalnych rozpraw naukowych opublikowanych w pismach krajowych i zagranicznych, ponad 60 wydawnictw zwartych o charakterze dydaktycznym i naukowym (w tym 20 podręczników, 21 skryptów, 8 przewodników do ćwiczeń, 10 nnych opracowań zwartych). W okresie minionego 60-lecia wypromowano ponad 550 magistrantów, 75 osób uzyskało stopień doktora i 10 doktora habilitowanego. Siedmiu z nich otrzymało nominacje profesora tytularnego.
Łącznie w Zakładzie pracuje 10 osób, w tym 5 nauczycieli akademickich, oraz 4 doktorantów. W serdecznej pamięci zachowujemy również naszych współpracowników: doc. dr. hab. Lewtera Szyszkowskiego (zmarł w 1990 r.) i zasłużonego profesora Aleksandra Dobickiego (zmarł w 2007 r.).
